بهداشت آب :

تعريف آب آشاميدني:

آب آشاميدني ، آب گوارائي است كه عوامل فيزيكي ، شيميايي و بيولوژيكي آن درحد استانداردهاي مصوب باشد و مصرف آن عارضه سوئي در كوتاه مدت يا دراز مدت درانسان ايجاد نكند.

آلودگي آب:

آلودگي آب آشاميدني : عبارتست از تغيير خواص فيزيكي ،شيميايي و بيولوژيكي آب به گونه اي كه آن  را براي مصرف انسان زيان آور سازد.
خطر آلودگي آب را مي توان به دو گروه اصلي تقسيم كرد:

خطر زيست شناختي
خطر شيميايي

خطر زيست شناختي:
خطرهاي زيست شناختي
شامل بيماريهاي منتقله بوسيله آب به سبب عوامل زنده يا ميزبان آبزي موجود در آب مي باشد بيماري هاي منتقله از آب بوسيله باكتريهاي بيماريزا ، ويروس ها ،پروتوزئرها وكرم ها در انسان ايجاد مي شوند.منابع ومخازن آب از جمله رودخانه ها وكانال آبها ، درياچه ها و سدها بويژه  درمناطق گرمسير، محلي مناسب براي انتشار اينگونه بيماريها مي باشند. اين نوع مخازن آب زمينه را براي رشد ميزبانهاي واسط انگلها مانند حلزونها ، ماهيها وگياهان آبزي وناقلين بيماري ها مانند پشه ها وساير حشرات گزنده فراهم ميسازند. درنتيجه قبل از برطرف ساختن آلودگي آب بايد به وضعيت بهداشتي محيط زيست و مردم رسيدگي شده وآموزشهاي لازم به آنها داده شود تا ازآلودگي .

خطرهاي شيميايي منتقله توسط آب:

امروزه به علت گسترش واحدهاي صنعتي و تجاري و استفاده از سموم دفع آفات و كودهاي شيميايي در كشاورزي بر ميزان آلودگي شيميايي آبها افزوده شده است .
موادي همچون ارسنيك ، سرب ، كرم ، سلينوم ، كادميوم ، جيوه ، سيانور ، موادراديواكتيو ، منگنز ، روي، فلوئور ، مواد پاك كننده ، مواد فنلي و غيره ميتواند در آب بصورت محلول و يا معلق اضافه شود و باعث آلودگي شيميايي آب گردد .
جهت پيشگيري از بيماريهاي منتقله توسط آب راههاي زير توصيه ميشود :

• بهبود كيفيت آبهاي آشاميدني
• افزايش كمي مقادير آب مصرفي
• عدم استفاده از ديگر منابع غير بهداشتي حتي به طور موقت
• بهبود شرايط دسترسي و قابل اعتماد و بهداشتي بودن آبهاي مورد مصرف در منازل
• ارتقاء سطح بهداشت جامعه از طريق اطلاع رساني
• كاهش تماس با آبهاي آلوده
• كاهش آلودگي منابع آب سطحي با مدفوع و فاضلاب ها
• بهبود شرايط آبهاي سطحي
• كاهش ارتباط افراد با جايگاههاي آبي آلوده

هدف از كنترل كيفيت آب آشاميدني:

• تشخيص بموقع هر گونه تغيير در كيفيت آب آشاميدني .
• تشخيص آبهايي كه در سيستم آبرساني از كيفيت استاندارد مورد نظر برخوردار هستند.
• تشخيص نقاط يامناطق آلوده (درصورت وجود)بخصوص درمواقع اپيدمي .
• تعيين دامنه تاثير آبهاي آلوده اي كه به منابع آب آشاميدني افزوده ميشوند.
• تعيين ميزان آلودگي در آب.
• ارزيابي ميزان تاثير اقداماتي كه در جهت بهبود كيفيت انجام ميگيرد.
• تدوين دستورالعمل يا استاندارد براي آب بامصارف مختلف بهداشتي.
• تدوين ضوابط ومقرارت درزمينه كيفيت وكميت آب آشاميدني.
• اقدامات كنترلي براي رفع ياپيشگيري از آلودگي آب آشاميدني.
• اقدامات هشدار دهنده در مواقع ضروري.

طبق قانون (( كنترل كيفيت آب آشاميدني عمومي از نقطه آبگير تامصرف به عهده وزارت بهداشت ،درمان وآموزش پزشكي ميباشد ))

كه دراين راستا اقدامات زير توسط بهداشت محيط انجام ميگيرد:

نمونه برداري ميكروبي از آب آشاميدني شبكه هاي لوله كشي، منابع ، مخازن ذخيره آب شهرها وتصفيه خانه هاي آب.

نمونه برداري ميكروبي از منابع ،مخازن وشبكه هاي لوله كشي آب آشاميدني روستاهاي تابعه شهرستان .

كنترل و سنجش كلر باقيمانده در مناطق شهري وروستايي به طوري كه ميزان كلر باقيمانده ، دركليه نقاط شبكه در حد استاندارد باشد.

نمونه برداري شيميايي ازكليه منابع آب وشبكه هاي لوله كشي آب شهري. ( شش ماه  يكبار )

نمونه برداري شيميايي ازكليه منابع آب وشبكه هاي لوله كشي آب روستايي. ( دو سال يكبار )

آموزش روش هاي ساده گندزدايي آب آشاميدني به كليه روستائيان از طريق بهورزان. ( جوشاندن ، استفاده از كلر مادر )

كنترل و پيگيري جهت نصب علائم هشدار دهنده در: پاركها ، ترمينالها ، گورستان ها ، بلوارها ،خيابانها وساير اماكن مشابه بمنظور عدم استفاده ازآب فضاي سبز جهت مصارف شرب و پيگيري جهت تامين آب سالم وبهداشتي درمكان هاي مذكور.

كنترل بهداشتي آبخوري هاي داخل شهر،خيابانها ،معابر عمومي ومسير راه ها.

كنترل كيفي آب قنوات ،چشمه ها و سايرمنابع آب مسيرراه ها .

كنترل كيفي آب آشاميدني درترمينال ها وپايانه ها .

كنترل بهداشتي استخرهاي شنا از نظر بهداشت محيط وكنترل كيفي آب مورد مصرف در استخرها.

كنترل بهداشتي آبهاي معدني در جهت رعايت استادارد هاي تعيين شده براي آبهاي معدني

كنترل بهداشتي آب دررستوران وبوفه قطارها، هواپيماها

كنترل كيفي آب مورد استفاده دانش آموزان درمدارس .
كلرينه كردن آب آشاميدني با محلول كلر ( يك درصد )
براي خانوارهاي فاقدلوله كشي و شبكه توزيع آب سالم و كوچ نشينان بهترين روش گند زدايي و تهيه آب آشاميدني سالم استفاده از محلول كلر يك درصد است .
جهت تهيه پانزده گرم يا يك قاشق غذاخوري يا 3 قاشق مرباخوري از پودر پركلرين را در يك ليتر آب ريخته كاملا مخلوط مي كنيم سپس رسوبات آن را جدا كرده ودر يك بطري تيره رنگ با ظرفيت يك ليتر ريخته سپس از اين محلول به ازاي هر ليتر آب 7 تا 3 قطره ( با توجه به كدورت آب ) اضافه كرده و پس از 30 دقيقه در صورت مطلوب بودن ميزان كلر باقيمانده مصرف ميكنيم . معمولابراي استفاده در خانوارها از ظروف 20 ليتري استفاده مي شود كه به ازاي هر20 ليتر يك قاشق  غذاخوري از محلول كلر مادر استفاده مي شود .